ΘΕΛΩ ΝΑ ΜΕΙΝΩ ΕΓΚΥΟΣ – ΔΙΑΤΡΟΦΗ 05/05/2021
Πολλοί επιστήμονες του ιατρικού κλάδου έχουν εδώ και πολύ καιρό επισημάνει τις επιπτώσεις της διατροφής στον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, αλλά και στη σχέση μεταξύ της διατροφής και πολλών άλλων παθήσεων, όπως συγκεκριμένες μορφές καρκίνου, διαβήτη, καταρράκτη, εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, χολολιθίασης, πέτρες στα νεφρά και γενετικές ανωμαλίες, που έχουν τεκμηριωθεί πιο πρόσφατα. Υπάρχουν έξι πτυχές της διατροφής με ισχυρές ενδείξεις για σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία:
1. Αντικατάσταση των κορεσμένων και trans λιπαρών οξέων με ακόρεστα λίπη, συμπεριλαμβανομένων των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων.
Η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπών με ακόρεστα λίπη μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου (Hu & Willett, 2002; Institute of Medicine, 2002; WHO & FAO, 2003) με τη μείωση των λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας (LDL). Επίσης, η κατανάλωση πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (συμπεριλαμβανομένων των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων) μπορεί να αποτρέψει καρδιακές αρρυθμίες και να μειώσει έτσι μοιραία τη στεφανιαία νόσο. Αντίθετα, τα trans λιπαρά οξέα που παράγονται από τη μερική υδρογόνωση των φυτικών ελαίων έχουν ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις στα λιπίδια του αίματος (Hu & Willett, 2002; Institute of Medicine, 2002) και μπορούν να αυξήσουν τους κινδύνους στεφανιαίας νόσου (Hu & Willett, 2002) Επίσης, ανεξάρτητα από τους άλλους κινδύνους, η αυξημένη πρόσληψη των trans λιπαρών και η χαμηλότερη πρόσληψη πολυακόρεστων λιπαρών αυξάνει τον κίνδυνο του διαβήτη τύπου ΙΙ (Hu, van Dam & Liu, 2001).
2. Διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά.
Υπάρχουν εκτενή στοιχεία που δείχνουν ότι η διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου (Conlin, 1999). Μερικά από αυτό τα οφέλη προκύπτουν από την αυξημένη πρόσληψη καλίου, αλλά και φολικού οξέος (Hu & Willett, 2002). Επίσης τα στοιχεία δείχνουν ότι η χαμηλή πρόσληψη φολικού οξέος σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου, και ενδεχομένως του καρκίνου του στήθους και πιθανότατα η χρήση πολυβιταμινών που περιέχουν φολικό οξύ μειώνει τον κίνδυνο αυτών των καρκίνων (Giovannucci, 2002).
3. Κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης καθώς είναι πλούσια σε φυτικές.
Η κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης, πλούσια σε φυτικές ίνες έχει διπλά οφέλη. Κατ’ αρχάς, η κατανάλωση ινών από δημητριακά έχει συσχετισθεί με μειωμένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και διαβήτη τύπου ΙΙ (Hu, van Dam, & Liu 2001; Hu & Willett, 2002), που μπορεί οφείλεται στην ίδια την ίνα, αλλά και τις βιταμίνες και τα μικροστοιχεία που βρίσκονται σε αφθονία στα δημητριακά ολικής αλέσεως. Η υψηλή κατανάλωση επεξεργασμένων αμύλων επιδεινώνει το μεταβολικό σύνδρομο και σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου (Hu & Willett, 2002) και διαβήτη τύπου ΙΙ (Hu, van Dam & Liu, 2001). Επίσης, η υψηλότερη κατανάλωση διαιτητικών ινών φαίνεται επίσης να διευκολύνει τον έλεγχο του βάρους (Swinburn et al., 2004) και να βοηθά στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας.
4. Περιορισμός της κατανάλωση ζάχαρης και ποτών που έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Η ζάχαρη (ελεύθερα και επεξεργασμένα σάκχαρα από ζαχαροκάλαμο ή ζαχαρότευτλα και γλυκαντικές ουσίες από καλαμπόκι) δεν έχει καμία θρεπτική αξία εκτός από θερμίδες και, κατά συνέπεια, έχει αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία, ειδικά σε άτομα που κινδυνεύουν, όπως οι υπέρβαροι. Επιπλέον, η ζάχαρη συμβάλλει στην αύξηση του γλυκαιμικού φορτίου, το οποίο επιδεινώνει το μεταβολικό σύνδρομο και συνδέεται με τον κίνδυνο του διαβήτη τύπου ΙΙ και στεφανιαίας νόσου (Hu, van Dam, & 2001; Hu & Willett, 2002; Schulze et al., 2004). Ο ΠΟΥ προτείνει το ανώτατο όριο κατανάλωσης της ζάχαρης να περιορίζεται στο 10% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης του οργανισμού, αλλά η χαμηλότερη πρόσληψη είναι συνήθως επιθυμητή λόγω των δυσμενών μεταβολικών αποτελεσμάτων και των ‘κενών’ θερμίδων.
5. Περιορισμός της υπερβολικής θερμιδικής πρόσληψης από οποιαδήποτε πηγή.
Δεδομένης της σημασίας της παχυσαρκίας και του υπερβολικού βάρους στην πρόκληση πολλών χρόνιων ασθενειών, η αποφυγή της υπερβολικής κατανάλωσης ενέργειας από οποιαδήποτε πηγή είναι θεμελιώδους σημασίας. Επειδή οι θερμίδες που καταναλώνονται από υγρά μεταβολίζονται λιγότερο καλά σε σχέση με αυτές που προέρχονται από στέρεες τροφές επιβάλλεται ο περιορισμός της κατανάλωσης ζαχαρούχων ποτών.
6. Περιορισμός στην πρόσληψη νατρίου.
Η βασική δικαιολογία για τον περιορισμό του νατρίου είναι η αρνητική επίδρασή που ασκεί στην αρτηριακή πίεση, ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο και στεφανιαία νόσο. Ο ΠΟΥ έχει προτείνει ανώτατο όριο κατανάλωσης νατρίου στα 1,7 g ανά ημέρα (WHO & FAO 2003).
Πηγές :